قطب علمی فلسفه دین به عنوان قطب علمی برتر در میان قطبهای علمی کشور در سال 1393 شناخته شد. دفتر قطب علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی طی نشستهایی از مدیران قطبهای علمی کشور دعوت به عمل آورده است که راهکارهای عملی و روشهای موفقیت خود را تشریح کنند. در نشست چهارم این سلسله نشستها جناب استاد ساجدی به بیان کارهای صورت گرفته در قطب فلسفه دین میپردازد.
گروه انديشه: مقاله «نقد مبانی هرمنوتيكی شلايرماخر» نوشته ابوالفضل ساجدی، محمدحسين مختاری و سيدمحمود مرتضوی شاهرودی يكی از مقالات شماره 83 كلام اسلامی است كه با توجه به بايستگی تلاش برای پاسخگويی به طرح مبنای تفسيری هرمنوتيك و يا استفاده از آنها نگارش شده است.
گروه انديشه: نظريه تعدد قرائتها يكی از مهمترين چالشهای ناشی از ورود مباحث هرمنوتيك به عالم اسلام است كه از جمله لوازم و ثمرات آن فهم بیضابطه و افسارگسيخته در معرفت دينی و تفسير و اباحیگری در عمل و بیتفاوتی نسبت به حرام و حلال الهی است.
گروه انديشه: اينكه در قرآن تأكيد شده كه از سوءظن اجتناب شود، بدان دليل است كه انسان حق ندارد آنچه را درباره افكار و آثار ديگران به ذهن و مخيله او خطور میكند، به ديگران نسبت دهد؛ به عبارتی ممكن است ذهنيات خود را در فهم سخنان و نوشتههای ديگران دخالت دهد.
گروه انديشه: مفسران مسلمان در فهم قرآن مؤلفمحور بوده و رويكرد هرمنوتيك فلسفی مبنی بر مفسرمحوری و غفلت از توجه به مراد مؤلف را با مبنا و فلسفه نزول وحی الهی و نيز اصل تعامل انسانها ناسازگار میدانند.
گروه انديشه: اغلب انديشمندان اسلامی معتقدند كه تفسير يك تخصص بوده و منحصر در افراد خاصی نيست و هركس با گذراندن مقدمات و با توجه به قواعد و روشهای درست فهم قرآن میتواند به تفسير درستی از قرآن دست يابد.
عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره)
عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) با بیان اینکه تأویل و تفسیر هر دو ناظر بر روش شناختی فهم قرآن هستند گفت: تفاوت تفسیر و تأویل هم در این است که تفسیر در مقام رفع ابهاماتی است که با مراجعه به قواعد لفظی قابل رفع است، اما تأویل ناظر بر رفع ابهاماتی است که با مراجعه به قواعد لفظی قابل رفع نیست بلکه نیاز به تأملات فوق لفظی و تأملات ماورأ لفظی دارد.
سرپرست تحقيق و نگارش كتاب «هرمنوتيك و منطق فهم متون حديثي» معتقد است، انديشمندان اسلامي نيز مكانيزيمهايي را براي فهم متن ابداع كرده بودند، اما اين مكانيزمها مانند هرمنوتيك، تحت عنواني مشخص قرار نميگيرند.-
ابوالفضل ساجدي، سرپرست تحقيق و نگارش اين اثر، در گفتوگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، بيان كرد: در اين كتاب، با بررسي رويكردهاي مختلف هرمنوتيك، امكان كمك اين مبحث به فهم متون حديثي سنجيده ميشود.
وي افزود: هرمنوتيك هميشه در فهم متون حديثي موثر نيست، بلكه در بعضي موارد سبب بدفهمي ميشود. اين موارد نيز در كتاب بررسي و نقدهاي مربوط به آن ارايه شدهاند.
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) به تشریح بحث مؤلف محوری یا مفسرمحوری در فهم متن پرداخت. به عقیده وی هرمنوتیک فلسفی توجه به مراد مؤلف در فهم متن را نادیده میگیرد و لازمه آن شخصیسازی تفسیر قرآن و گشودن باب تفسیر به رای است.